Co-Redemptrix නාමය අයින් කරේ ඇයි?
"සම මිදුම්කාරිය" යන සංකල්පය දිගු කලක් තිස්සේ කතෝලික දේවධර්මයේ සාකච්ඡාවට භාජනය වූ මාතෘකාවකි. මෙම පදයේ "Co-" (සම) යන්න ලතින් භාෂාවේ "cum" යන්නෙන් පැවත එන අතර, එහි තේරුම "සමඟ" යන්න මිස "සමාන" යන්න නොවේ. එබැවින්, මෙම වදන් පෙළ මඟින් මරිය තුමිය ක්‍රිස්තුස් වහන්සේට ගැළවීමේ කාර්යයේදී සමාන බවක් අඟවන්නේ නැත. ඒ වෙනුවට, එයින් අවධාරණය කරනු ලැබුවේ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ඒකීය ගැළවීමේ කාර්යයට මරිය තුමියගේ අතිශයින්ම සුවිශේෂී සහභාගීත්වයයි. ඇය, ගැලවුම්කරුවාණන්ට ජීවය දීමට නිදහස් කැමැත්ත ලබා දීමෙන්, එනම් උන්වහන්සේගේ ජීවිතය, දුක්විඳීම් සහ මරණය සමඟ හවුල් වීමෙන්, මිනිස් වර්ගයාගේ ගැළවීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය දායකත්වයක් ලබා දුන්නාය. මරිය තුමියගේ කැමැත්ත දීම මඟින් දෙවියන් වහන්සේගේ සැලැස්මට ඇය සම්පූර්ණයෙන්ම එකඟ වූ අතර, එමගින් ජේසුස් වහන්සේගේ මාංශගත වීම සිදු විය. කුරුසියේ පාමුලදී ඇය විඳි දැඩි මානසික දුක්විඳීම් ද මෙම ගැළවීමේ කාර්යයේ කොටසක් ලෙස සැලකේ.
ඉතිහාසය පුරා, මෙම වදන් පෙළට කතෝලික සභාවේ ඇතැම් පිරිස් සහ සමහර පාප් වහන්සේලාගෙන් පවා යම් සහයෝගයක් ලැබී ඇත. 15 වන සියවසේ සිට "සම මිදුම්කාරිය" යන වදන් පෙළ භාවිතා වූ අතර, ශු. බර්නාඩ් තුමා වැනි ප්‍රමුඛ සාන්තුවරයන් පවා කුරුසියේ පාමුලදී මරිය තුමියගේ භූමිකාව මේ හා සමානව විස්තර කර ඇත. දහවන පියුස් පාප් වහන්සේ සහ ශු. දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප් වහන්සේ පවා මරිය තුමිය "සම මිදුම්කාරිය" ලෙස හැඳින්වූ බව සඳහන් වේ. ඔවුන්ගේ භාවිතයේ අරමුණ වූයේ ජේසුස් වහන්සේගෙන් කිසිදු ගෞරවයක් හෝ තේජසක් ඉවත් කර මරිය තුමියට ලබා දීම නොව, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ විසින් සම්පූර්ණ කරන ලද ගැළවීමේ කාර්යයට මරිය තුමිය දැක්වූ අද්විතීය සහයෝගය හඳුනා ගැනීමයි.
කෙසේ වෙතත්, මෙම වදන් පෙළ පිළිබඳව විවිධ දේවධර්මීය විවාද පැවතුණි. ප්‍රධානතම කනස්සල්ලක් වූයේ "සම මිදුම්කාරිය" යන පදය මඟින්, ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ මිනිස් වර්ගයාගේ එකම ගැළවුම්කරුවා යන කේන්ද්‍රීය කතෝලික ඉගැන්වීම යටපත් විය හැකි බවට ඇති අවදානමයි. කතෝලික ඉගැන්වීම් වලට අනුව, ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ පමණක් සැබෑ ගැළවුම්කරුවා වන අතර, මරිය තුමියට පවා ගැළවීම අවශ්‍ය විය. ඇයද ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ විසින් ගැළවන ලද තැනැත්තියකි. එබැවින්, ඇය කිසිසේත්ම ක්‍රිස්තුස් වහන්සේට සමාන නොවේ. ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ඒකීය මැදිහත්වීම අපැහැදිලි කළ හැකි හෝ ඒ හා සමාන බවක් හැඟවිය හැකි ඕනෑම වදන් පෙළක්, ක්‍රිස්තියානි ඇදහිල්ලේ මූලික පදනමට හානි කළ හැකි බවට සැක පහළ විය.
මෙම පසුබිම යටතේ, මෑතකදී ශුද්ධාසන දේවධර්ම කමිටුව විසින් නිකුත් කරන ලද "Mater populi fidelis" නම් දේවධර්මීය සටහනෙන් පැහැදිලිව ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ, "සම මිදුම්කාරිය" යන වදන් පෙළ භාවිත කිරීම සුදුසු නොවන බවයි. මෙම තීරණයට හේතු වී ඇත්තේ, මෙම වදන් පෙළ මඟින් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ඒකීය ගැළවීමේ මැදිහත්වීම අපැහැදිලි විය හැකි අතර, එය විශ්වාසවන්තයන් අතර ව්‍යාකූලත්වයක් ඇති කළ හැකි බැවිනි. ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ පවා 2019 දෙසැම්බර් 12 දින දේශනාවකදී ප්‍රකාශ කළේ, "අප ස්වාමිදූ කිසිවිටෙකත් තමන්ව 'සම මිදුම්කාරිය' ලෙස හඳුන්වා දුන්නේ නැත. ඇය සැමවිටම ගෝලයෙක් විය." යනුවෙනි. උන්වහන්සේ තවදුරටත් අවධාරණය කළේ, "ඇය (මරිය තුමිය) කිසිවිටෙකත් තම පුත්‍රයාගෙන් කිසිවක් උදුරා ගැනීමට කැමති වූයේ නැත." මෙයින් අදහස් වන්නේ මරිය තුමියගේ භූමිකාව සැමවිටම ක්‍රිස්තුස් වහන්සේට යටත් වන අතර, උන්වහන්සේගේ ගැළවීමේ කාර්යයට අනුපූරක වන බවයි.
මෙම නව පැහැදිලි කිරීම මඟින් මරිය තුමියගේ උත්තරීතර භූමිකාව අවම කරනු නොලැබේ. කතෝලික සභාව දිගින් දිගටම මරිය තුමියට "දෙවියන් වහන්සේගේ මව" (Theotokos), "දේව ප්‍රසාදයේ මැදිහත්කාරිය" (Mediatrix of all graces) සහ "ස්වර්ගයේ රැජින" වැනි උත්තරීතර නාමයන්ගෙන් ගෞරව කරයි. ඇයගේ "සහයෝගී" භූමිකාව, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ගැළවීමේ කාර්යය තුළ අද්විතීය හා අත්‍යවශ්‍ය එකක් බවත්, අප සියල්ලන්ම උන්වහන්සේගේ දයාවෙන් කොටස්කරුවන් වන ආකාරයටම, මරිය තුමියද උන්වහන්සේගේ ගැළවීමේ සැලැස්මේ සුවිශේෂී ආකාරයකින් සහභාගී වූ බවත් සභාව විශ්වාස කරයි. කතෝලික සභාවේ ධර්මෝපදේශය පැහැදිලි කරන්නේ, මරිය තුමියගේ මැදිහත්වීම කිසිවිටෙකත් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ එකම මැදිහත්වීමෙන් කිසිවක් අඩු නොකරන හෝ වැඩි නොකරන බවයි. ඇයගේ භූමිකාව සැමවිටම ක්‍රිස්තුස් වහන්සේට යටත් වන අතර, උන්වහන්සේ වෙතට අපව යොමු කරයි.
එබැවින්, නිකුත් කරන ලද මෙම පැහැදිලි කිරීම, මරිය තුමියට අගෞරවයක් නොව, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ඒකීය ගැළවීමේ භූමිකාව වඩාත් පැහැදිලිව තහවුරු කිරීමටත්, ඒ සමඟම මරිය තුමියගේ උත්තරීතර මාතෲමය සහයෝගී භූමිකාව නිසි පරිදි වටහා ගැනීමටත් උපකාරී වේ.
