කතෝලික දිව්‍ය පූජාව

කතෝලික සභාවේ හදවත සහ කේන්ද්‍රස්ථානය ලෙස සලකනු ලබන දිව්‍ය පූජාව, ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ විසින් තම ගෝලයන් සමඟ පැවැත්වූ අන්තිම රාත්‍රී භෝජනය අනුස්මරණය කරමින්, උන්වහන්සේගේ කුරුසියේ පූජාව සදාතනිකව යළි ඉදිරිපත් කිරීමකි. දෙවන වතිකානු මන්ත්‍රණ සභාව විසින් "ස්වර්ගයේ මූලාශ්‍රය සහ කූටප්‍රාප්තිය" ලෙස හඳුන්වනු ලබන මෙය, කතෝලිකයන්ගේ අධ්‍යාත්මික ජීවිතයේ උත්තරීතරම ක්‍රියාව ලෙස පිළිගැනේ.

ඓතිහාසික හා දේවධර්මීය පසුබිම

දිව්‍ය පූජාවේ මූලයන් ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ජීවිතය, මරණය සහ උත්ථානය යන අභිරහස් තුළ ගැඹුරින් පැතිර පවතී. විශේෂයෙන්ම, උන්වහන්සේ කුරුසියේ ඇණ ගැසීමට පෙර දින රාත්‍රියේ තම ශ්‍රාවකයන් සමඟ පැවැත්වූ අන්තිම රාත්‍රී භෝජනය (මතෙව් 26:26-28, මාක් 14:22-24, ලූක් 22:19-20, 1 කොරින්ති 11:23-26) දිව්‍ය පූජාවේ පදනම සකසයි. එම අවස්ථාවේදී උන්වහන්සේ රොටි සහ මිදියුෂ ගෙන, ඒවා තම ශරීරය සහ රුධිරය බවට පත්කරමින්, "මා සිහි කිරීම පිණිස මෙය සිදුකරන්න" යනුවෙන් තම ගෝලයන්ට අණ කළ සේක. කතෝලික දේවධර්මයට අනුව, දිව්‍ය පූජාව බහුවිධ අර්ථයන්ගෙන් යුක්තය. එය මූලික වශයෙන් පූජාවක් වන අතර, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ කල්වාරියේ පූජාවේ ලේ රහිත, සක්‍රමේන්තුමය යළි ඉදිරිපත් කිරීමක් ලෙස සැලකේ. මෙය අතීත සිදුවීමක් හුදෙක් සිහිපත් කිරීමක් නොව, එම පූජාවේ ගැලවීමේ බලය වර්තමානයට ගෙන ඒමකි. එලෙසම, එය ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ දුක්ප්‍රාප්තිය, මරණය සහ උත්ථානය, එනම් "පාස්කු අභිරහස" සක්‍රීයව සිහිපත් කිරීමක් (Anamnesis) ද වේ. කතෝලික සභාවේ කේන්ද්‍රීය විශ්වාසයක් වන දිව්‍ය සත්ප්‍රසාද වහන්සේ තුළ ජේසුස් වහන්සේ සැබෑ ලෙසම වැඩ සිටීම (Real Presence) මෙහිදී තහවුරු වන අතර, කැප කිරීමෙන් පසු පූප සහ මිදියුෂ ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ සැබෑ ශරීරය සහ රුධිරය බවට පත්වන බව (Transubstantiation) උගන්වයි. දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදය ලබා ගැනීම තුළින් ඇදහිලිවන්තයන් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ සමඟත්, එකිනෙකා සමඟත් ගැඹුරු සහභාගිකමකට පැමිණේ. "Eucharist" යන ග්‍රීක වචනයේ අර්ථය වන "ස්තුති දීම" යන්නෙන් හැඟවෙන පරිදි, දිව්‍ය පූජාව දෙවියන්වහන්සේගේ සියලු දීමනා, විශේෂයෙන්ම ගැලවීමේ දීමනාව උදෙසා කරන උතුම් ස්තුති දීමක් ද වේ. මුල් ක්‍රිස්තියානි සභාව "රොටි කැඩීමේ" චාරිත්‍රය තුළින් මෙම අණ පිළිපැදි අතර (ක්‍රියා 2:42, 46), කාලයාගේ ඇවෑමෙන් මෙම චාරිත්‍රය විධිමත් ව්‍යුහයක් සහිත, ගැඹුරු අර්ථයක් ගැබ්වූ පූජනීය මෙහෙයක් බවට පරිණාමය විය.

දිව්‍ය පූජාවේ ව්‍යුහය

කතෝලික දිව්‍ය පූජාව ප්‍රධාන කොටස් දෙකකින් සමන්විත වන අතර, එනම් දේව වචන මෙහෙය සහ දිව්‍ය සත්ප්‍රසාද මෙහෙය යි. මෙම කොටස් දෙක එකිනෙකට අත්‍යන්තයෙන් බැඳී, තනි, අඛණ්ඩ පූජනීය ක්‍රියාවක් නිර්මාණය කරයි.

පූජාව ආරම්භ වන්නේ ආරම්භක පිළිවෙතිනි. මෙහි ප්‍රධාන අරමුණ වන්නේ රැස්ව සිටින ජනතාව එක්සත් කර, දෙවියන්වහන්සේගේ වචනයට සවන් දීමටත්, දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදය නිසි ගෞරවයෙන් හා අවබෝධයෙන් සැමරීමටත් ඔවුන්ව සූදානම් කිරීමයි. පූජාප්‍රසාදීතුමා පූජාසනය වෙත ගමන් කරන විට ඇතුල්වීමේ ගීතිකාවක් ගායනා කිරීමෙන් මෙය ඇරඹේ. පසුව, පූජාප්‍රසාදීතුමා "පියාණන්ගෙත්, පුත්‍රයාණන්ගෙත්, ශුද්ධාත්මයාණන්ගෙත් නාමයෙන්" යනුවෙන් කුරුසියේ ලකුණ සලකුණු කරමින් පූජාව විධිමත් ලෙස ආරම්භ කරන අතර, රැස්ව සිටින අයට ආශිර්වාද කරයි. අනතුරුව, පශ්චත්තාපික පිළිවෙත තුළින්, සියල්ලෝම තමන් පව්කාරයන් බව පිළිගනිමින්, දෙවියන්වහන්සේගෙන් සහ එකිනෙකාගෙන් සමාව අයදිති. "ස්වාමීනි, කරුණා කළ මැනව" යන ආයාචනාත්මක ගායනය මෙහි වැදගත් අංගයකි. ඉරිදා දිනවල, මංගල්‍ය දිනවල සහ විශේෂ උත්සව අවස්ථාවලදී (ආගමන කාලයේ සහ චතාරික කාලයේ හැර) දෙවියන්වහන්සේට ප්‍රශංසා කරමින් ගායනා කරන පැරණි "සුරදූත ගීය" ගායනා කෙරේ. අවසාන වශයෙන්, ආරම්භක යාච්ඤාව තුළින් පූජාප්‍රසාදීතුමා සියලු දෙනාගේ නිහඬ යාච්ඤා එකතු කර, පියාණන් වන දෙවියන්වහන්සේට පුත්‍රයාණන් මාර්ගයෙන් ශුද්ධාත්මයාණන්ගේ එකමුතුකම තුළ ඔප්පු කරයි.

ඉන් අනතුරුව දේව වාක්‍ය පිළිවෙත ආරම්භ වේ. මෙම කොටසේදී දෙවියන්වහන්සේ තම සෙනඟට ශුද්ධ ලියවිල්ල හරහා කතා කරන අතර, ඔවුහු උන්වහන්සේගේ වචනයට සවන් දී, එය මෙනෙහි කර, ගීතාවලියෙන් සහ ප්‍රශංසාවලින් පිළිතුරු දෙති. පළමු දේව ප්‍රකාශනය සාමාන්‍යයෙන් පැරණි ගිවිසුමෙන් (පාස්කු සමයේදී අපෝස්තුළුවරුන්ගේ ක්‍රියා පොතෙන්) උපුටා ගනු ලැබේ. එයට ප්‍රතිචාරයක් ලෙස, ගීතාවලියෙන් කොටසක්, පිළිතුරු ගීය ලෙස ගායනා කිරීම හෝ කියවීම සිදු වේ. ඉරිදා සහ මංගල්‍ය දිනවලදී, දෙවන දේව ප්‍රකාශනයක් නව ගිවිසුමේ ලිපි වලින් කියවනු ලැබේ. ශුභාරංචිය ප්‍රකාශ කිරීමට පෙර "ආලේලූයා" ගායනය හෝ චතාරික කාලයේදී ඊට ගැළපෙන වෙනත් ශුභාරංචි ප්‍රශංසාවක් ගායනා කරනුයේ, පැමිණෙන ක්‍රිස්තු වචනය පිළිගැනීමේ ප්‍රීතිය පළ කරමිනි. දේව වාක්‍ය පිළිවෙතේ කූටප්‍රාප්තිය වන්නේ ශුභාරංචිය ප්‍රකාශ කිරීමයි. මතෙව්, මාක්, ලූක් හෝ ජොහාන් යන ශුභාරංචි කතෲවරුන්ගෙන් කෙනෙකුගේ ශුභාරංචියෙන් කොටසක් පූජාප්‍රසාදීතුමා විසින් ප්‍රකාශ කරනු ලබන අතර, මෙහිදී ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ජීවිතය, ඉගැන්වීම් සහ ක්‍රියා මෙනෙහි කෙරේ. මෙම දේව වචනයන් මත පදනම්ව, පූජාප්‍රසාදීතුමා විසින් දේශනාවක් පවත්වමින්, එදින දේව ප්‍රකාශනවල අර්ථය පැහැදිලි කර, ඒවා ඇදහිලිවන්තයන්ගේ වර්තමාන ජීවිතයට අදාළ කරගන්නා ආකාරය පහදා දෙයි. ඉරිදා සහ මංගල්‍ය දිනවලදී, ධර්ම දේශනාවෙන් අනතුරුව, මුළු සභාවම එක්ව "ඇදහිල්ල ප්‍රකාශ කිරීම" හෙවත් විශ්වාස ලක්ෂණය ප්‍රකාශ කරමින්, සභාවේ මූලික විශ්වාසයන් තහවුරු කරති. දේව වචන මෙහෙය අවසන් වන්නේ විශ්වාසවන්තයන්ගේ යාච්ඤා හෙවත් පොදු අයැදුම් වලිනි. මෙහිදී සභාවේ, ලෝකයේ, පාලකයන්ගේ, පීඩාවට පත්වූවන්ගේ, සහ ප්‍රාදේශීය ප්‍රජාවගේ විවිධ අවශ්‍යතා සහ අභිලාෂයන් උදෙසා යාච්ඤා ඔප්පු කරනු ලැබේ.

දිව්‍ය පූජාවේ හදවත ලෙස සැලකෙන දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදීය පිළිවෙත මීළඟට ආරම්භ වන අතර, මෙහිදී ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ පූජාව සක්‍රමේන්තුමය වශයෙන් යළි ඉදිරිපත් කෙරේ. පළමුව, පඩුරු පිළියෙල කිරීම සිදු වේ. පූප සහ මිදියුෂ සහ පඩුරු පූජාසනය වෙත ගෙන එනු ලැබේ. ඇදහිලිවන්තයන්ද තම පඩුරු ඔප්පු කරන අතර, මෙය තමන්වම දෙවියන්වහන්සේට ඔප්පු කිරීමේ සංකේතයක් ලෙසද අර්ථ ගැන්වේ. පූජාප්‍රසාදීතුමා, පිළියෙල කරන ලද පූප සහ මිදියුෂ දෙවියන්වහන්සේට භාර දෙමින් පඩුරු පිදීමේ යාච්ඤාව ඔප්පු කරයි. ඉන් අනතුරුව, මුළු දිව්‍ය පූජාවේම කේන්ද්‍රීය සහ උත්තරීතරම යාච්ඤාව වන දිව්‍ය සත්ප්‍රසාද යාච්ඤාව ආරම්භ වේ. මෙය කොටස් කිහිපයකින් සමන්විතය. දෙවියන්වහන්සේට ස්තුති කරමින්, විශේෂයෙන් ගැලවීමේ ක්‍රියාව උදෙසා ප්‍රශංසා කරන ප්‍රස්තාවනාවකින් එය ඇරඹේ. අනතුරුව, මුළු සභාවම ස්වර්ගීය දේව සේනාව සමඟ එක්ව දෙවියන්වහන්සේගේ ශුද්ධවන්තකම ගායනා කරන "සුවිශුද්ධය" ගායනය සිදුකෙරේ.

පූජාප්‍රසාදීතුමා, රොටි සහ මිදියුෂ මත ශුද්ධාත්මයාණන් වහන්සේව ආයාචනා කරමින්, ඒවා ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ශරීරය සහ රුධිරය බවට පත් කරන ලෙස ඉල්ලා සිටී. මෙහි උච්චතම අවස්ථාව වන්නේ කැප කිරීමේ යාච්ඤාවයි. පූජාප්‍රසාදීතුමා, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ අන්තිම රාත්‍රී භෝජනයේදී පැවසූ "මෙය මාගේ ශරීරයයි... මෙය මාගේ රුධිරයේ කුසලානයි..." යන වචන උච්චාරණය කරයි. කතෝලික විශ්වාසයට අනුව, මෙම වචන උච්චාරණය කරන මොහොතේදී, පූප සහ මිදියුෂ, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ සැබෑ ශරීරය සහ රුධිරය බවට පත් වේ. ඉන්පසු, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ දුක්ප්‍රාප්තිය, මරණය, උත්ථානය සහ ස්වර්ගාරෝහණය සිහිපත් කිරීම සිදු කරන අතර, සභාව විසින් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ මෙම පූජාව, පියාණන් වන දෙවියන්වහන්සේට ඔප්පු කිරීම සිදු කරයි. පාප්වහන්සේ, රදගුරුවරුන්, සියලුම ඇදහිලිවන්තයන් (ජීවත්ව සිටින සහ මියගිය) උදෙසා මැදිහත්කාර යාච්ඤා ඔප්පු කිරීමෙන් අනතුරුව, "උන්වහන්සේ කරණකොටගෙනද, උන්වහන්සේ සමගද, උන්වහන්සේ තුළද..." යනුවෙන් පූජාප්‍රසාදීතුමා ඔසවන ලද සත්ප්‍රසාද වහන්සේ සහ කුසලාන සමග ප්‍රකාශ කරන අවසාන ප්‍රශංසාව සමඟ, ජනතාව "ආමෙන්" යනුවෙන් මහ හඬින් පිළිතුරු දෙමින් මුළු දිව්‍ය සත්ප්‍රසාද යාච්ඤාවම තහවුරු කරති.

දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදය ලබා ගැනීම සඳහා ඇදහිලිවන්තයන් සූදානම් කිරීම සහ එය ලබා දීම භෝජනයේ පිළිවෙත තුළදී සිදු වේ. සියලු දෙනා එක්ව ස්වාමිවාක් යාච්ඤාව කීමෙන් මෙය ආරම්භ වේ. අනතුරුව, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ සමාදානය එකිනෙකාට ප්‍රාර්ථනා කරමින් සාමය පැතීම සිදු කරයි. පූජාප්‍රසාදීතුමා සත්ප්‍රසාද රොටිය කඩා, කුඩා කොටසක් මිදියුෂ සහිත කුසලානට දමන අතර, Agnus Dei ගායනය මෙහිදී සිදු කෙරේ. ඉන්පසු, පූජාප්‍රසාදීතුමා දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදය, එනම් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ශරීරය සහ රුධිරය, ලබා ගනී. මෙය ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ සමඟ සහ සභාව සමඟ ඇති ගැඹුරුම එකමුතුකම සංකේතවත් කරයි. දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදය ලබා ගැනීමෙන් අනතුරුව, ලබාගත් දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදය වෙනුවෙන් දෙවියන්වහන්සේට ස්තුති කරමින්, එහි ඵල තමන් තුළ වර්ධනය වීමට ඉල්ලා දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදයෙන් පසු යාච්ඤාව ඔප්පු කරනු ලැබේ.

අවසාන වශයෙන්, අවසාන ආශිර්වාදය මගින් දිව්‍ය පූජාව නිමාවට පත්කර, ලෝකයට ගොස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ සාක්ෂිකරුවන් ලෙස ජීවත් වීමට ඇදහිලිවන්තයන්ව යවනු ලැබේ. අවශ්‍ය නම්, සභා ප්‍රජාවට අදාළ දැන්වීම් ප්‍රකාශ කිරීම මෙහිදී සිදුවිය හැකිය. පූජාප්‍රසාදීතුමා දෙවියන්වහන්සේගේ නාමයෙන් ජනතාවට අවසාන ආශිර්වාදය ලබා දෙයි. "දිව්‍ය පූජාව නිම විය, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ සමාදානයෙන් යන්න" වැනි වචන වලින් පූජාප්‍රසාදීතුමා ජනතාව විසිර යවන අතර, ඔවුහු "දෙවිඳුන්ට ස්තෝත්‍ර වේවා"යි පිළිතුරු දෙති. බොහෝ විට, පූජාප්‍රසාදීතුමා පිටව යන විට අවසාන ගීතිකාව ගායනා කෙරේ.

දිව්‍ය පූජාවේ සංකේත සහ ක්‍රියා

දිව්‍ය පූජාව ගැඹුරු අර්ථයක් සහිත සංකේත සහ ක්‍රියාවන්ගෙන් අනූනය. පූජාසනය ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ පූජාව ඔප්පු කරන ස්ථානය මෙන්ම ස්වර්ගීය භෝජන සංග්‍රහයේ මේසය ද නියෝජනය කරයි. මිනිස් ශ්‍රමයේ සහ පොළොවේ ඵල වන පූප සහ මිදියුෂ, කැප කිරීමෙන් පසු ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ශරීරය සහ රුධිරය බවට පරිවර්තනය වන බව විශ්වාස කෙරේ. පූජාප්‍රසාදීතුමා විසින් පළඳින විශේෂ පූජා වස්ත්‍ර, පූජාවේ ශුද්ධත්වය සහ පූජකයාගේ සුවිශේෂී භූමිකාව ඉස්මතු කරයි. සිටගෙන සිටීම (ගෞරවය), දණ ගැසීම (නමස්කාරය, යටහත්කම), සහ වාඩි වී සිටීම (සවන් දීම, මෙනෙහි කිරීම) වැනි විවිධ ඉරියව්, පූජාවට සක්‍රීයව සහභාගී වීමට සහ එහි විවිධ අවස්ථාවන්හි අර්ථය ග්‍රහණය කර ගැනීමට උපකාරී වේ. සංගීතය සහ ගායනය යාච්ඤාව උසස් කිරීමට, ප්‍රජාව එක්සත් කිරීමට සහ පූජාවේ උත්සවශ්‍රීය ස්වභාවය වැඩි දියුණු කිරීමට ඉවහල් වේ. විශේෂ උත්සව අවස්ථාවලදී භාවිතා කරන සුවඳ දුම්, යාච්ඤාව ස්වර්ගයට නැගෙන ආකාරයත්, ශුද්ධවන්තභාවය සහ පූජනීයත්වයත් සංකේතවත් කරයි.

ඇදහිලිවන්තයන්ගේ සහභාගීත්වය

දිව්‍ය පූජාව හුදෙක් පූජාප්‍රසාදීතුමා විසින් පමණක් සිදුකරනු ලබන ක්‍රියාවක් නොව, මුළු සභා ප්‍රජාවම එක්ව, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ හිස කොටගත් ශරීරයක් ලෙස, සිදුකරන ක්‍රියාවකි. දෙවන වතිකානු මන්ත්‍රණ සභාව විසින් ඇදහිලිවන්තයන්ගේ "පූර්ණ, සවිඥානික සහ සක්‍රීය" සහභාගීත්වය විශේෂයෙන් අවධාරණය කරන ලදී. මෙම සහභාගීත්වය, යාච්ඤාවලට සහ ගීතිකාවලට හඬ නගා පිළිතුරු දීමෙන්, ශරීර ඉරියව් නිසි ලෙස භාවිතා කිරීමෙන්, දේව වචනයට සාවධානව සවන් දීමෙන්, නිශ්ශබ්දව මෙනෙහි කිරීම සඳහා කාලය වෙන් කිරීමෙන්, සහ දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදය සුදුසු සූදානමකින් හා ගෞරවයකින් යුතුව ලබා ගැනීමෙන් ප්‍රකාශ වේ. එපමණක් නොව, ඇදහිලිවන්තයන් තම දෛනික ජීවිතයේ දුක, සතුට, වැඩ කටයුතු සහ යාච්ඤාවන් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ පූජාව සමඟ එක් කර, තමන්වම ආධ්‍යාත්මික පූජාවක් ලෙස දෙවියන්වහන්සේට ඔප්පු කිරීමටද කැඳවනු ලැබේ.

දිව්‍ය පූජාවේ ආධ්‍යාත්මික ඵල

නිසි සූදානමකින්, අවබෝධයකින් සහ භක්තියකින් යුතුව දිව්‍ය පූජාවට සහභාගී වීමෙන් ඇදහිලිවන්තයන්ට බොහෝ ආධ්‍යාත්මික ඵල අත්කර ගත හැකිය. ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ සමඟ ඇති එකමුතුකම ගැඹුරු වී ශක්තිමත් වන අතර, සුළු පව් වලින් පවිත්‍ර වීමක් සහ අනාගත මරණීය පව් වලින් ආරක්ෂා වීමට අවශ්‍ය කරුණාව ලැබේ. දිව්‍ය පූජාව සභාවේ එකමුතුකම වර්ධනය කරන අතර, ඇදහිලිවන්තයන් එකිනෙකාට ප්‍රේම කිරීමටත්, අන්‍යයන්ට සේවය කිරීමටත් ශක්තිය හා පෙළඹවීමක් ලබා දෙයි. විශේෂයෙන්ම දුප්පතුන් සහ පීඩිතයන් කෙරෙහි වන කැපවීම සහ සැලකිල්ල වැඩි දියුණු කිරීමට එය ඉවහල් වේ. සදාතන ජීවනයේ සහතිකයක් සහ අනාගත මහිමයේ පෙරනිමිත්තක් ලෙසද දිව්‍ය පූජාව ක්‍රියා කරයි.